Διαθλαστικές Ανωμαλίες του Οφθαλμού

    

 

ΜΥΩΠΙΑ

 Η μυωπία είναι ένα διαθλαστικό σφάλμα του οφθαλμού, κατά το οποίο οι ακτίνες του φωτός μετά την διάθλασή τους, δεν εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή αλλά πριν από αυτόν. Η μυωπία οφείλεται είτε σε μεγάλο μήκος του οφθαλμού, είτε και σε αυξημένη κυρτότητα του κερατοειδούς.

Η μυωπία παρουσιάζεται κυρίως στην παιδική ηλικία. Δυνατόν να παρουσιασθεί και στην εφηβεία. Συνήθως σταματάει με την ολοκλήρωση της ανάπτυξης του ατόμου. Επίσης αναπτύσσεται ανεξάρτητα αν φοράμε γυαλιά ή φακούς επαφής, από το αν διαβάζουμε πολύ ή λίγο. Η ανάπτυξη της είναι γενετικά προκαθορισμένη.

 

Διόρθωση της μυωπίας

Υπάρχουν οι ακόλουθοι τρόποι να μεταφέρουμε το σημείο εστιάσεως των φωτεινών αχτίνων επί του αμφιβληστροειδούς ώστε να διακρίνονται ευκρινώς.

1)      Γυαλιά: Η παλαιότερη και συνηθέστερη μέθοδος διορθώσεως της μυωπίας. Πλεονεκτεί στο ότι δεν προκαλεί προβλήματα στον κερατοειδή και στον επιπεφυκότα. Κύρια μειονεκτήματα: η σμίκρυνση των αντικειμένων και του πάχους τους στους υψηλούς βαθμούς.

2)      Φακοί επαφής: Αν δεν υπάρχει πρόβλημα από τον επιπεφυκότα  ή τον κερατοειδή του οφθαλμού υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής φακών επαφής. Πλεονεκτήματα τους ότι δίνουν φυσιολογικό μέγεθος και σχήμα στα αντικείμενα και απαλλάσσουν τον μύωπα από το πρόβλημα των χονδρών γυαλιών. Μειονεκτήματα τους ο απαιτούμενος συχνός καθαρισμός τους και η πιθανή δυσανεξία που προκαλούν. Κατά την διάρκεια της εφαρμογής τους απαιτείται περιοδικός οφθαλμολογικός έλεγχος.

3)      Εγχειρήσεις μυωπίας: Όταν για επαγγελματικούς ή άλλους λόγους είναι αδύνατο να φοράμε γυαλιά και ταυτόχρονα να παρουσιάζουμε δυσανεξία στους φακούς επαφής τότε υπάρχει η δυνατότητα επεμβάσεως στον κερατοειδή με Λέιζερ, με σκοπό την αλλαγή της κυρτότητας. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές . Οι πιο δημοφιλείς είναι η   PRK  και ηLASIK.

 

ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ

 

Στον αστιγματισμό η διαθλαστική δύναμη του ματιού δεν είναι ίδια σε όλους τους μεσημβρινούς , με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η συγκέντρωση των εισερχομένων στο μάτι ακτινών σε ένα σημείο. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο αστιγματισμός οφείλεται σε διαταραχές του σχήματος του κερατοειδούς. Ο αστιγματικός κερατοειδής δεν είναι σφαιρικός και η ακτίνα καμπυλότητας του ποικίλλει στους διάφορους μεσημβρινούς. Αστιγματισμός οφειλόμενος στο φακό του ματιού δεν είναι σπάνιος είναι όμως συνήθως μικρού βαθμού. Επίσης αστιγματισμός μπορεί να δημιουργηθεί μετά από τραύμα στον κερατοειδή ή μετά από μια εγχείρηση στο μάτι (π.χ. μετά από εγχείρηση καταρράκτη).

Ο αστιγματισμός δημιουργεί θολότητα στην όραση, με παραμόρφωση του αντικειμένου που παρατηρούμε, αφού ο σχηματισμός σημειακής εστίας στον αμφιβληστροειδή είναι αδύνατος.

Εκτός από θολή όραση, τον αστιγματισμό συνοδεύει συχνά και σημαντική μυωπία. Αυτό οφείλεται στην προσπάθεια που καταβάλλει ο ασθενής, με ενεργοποίηση της προσαρμογής του σε μια προσπάθεια να αναγνωρίσει το αντικείμενο.

Η πορεία εξέλιξης του αστιγματισμού όπως και στη μυωπία είναι ανεξάρτητη από το αν διαβάζουμε πολύ ή λίγο ή αν φοράμε γυαλιά.

 

Διόρθωση του αστιγματισμού

Η διόρθωση του αστιγματισμού γίνεται με γυαλιά, με κατάλληλους φακούς επαφής η Laser. Ο ασθενής με αστιγματισμό χρειάζεται κάποιο χρόνο να προσαρμοσθεί στα γυαλιά του και αυτό μπορεί να γίνει με διακεκομμένη χρήση των γυαλιών του τον πρώτο καιρό ή  όταν η χρήση των γυαλιών γίνεται κυρίως όταν ο ασθενής δεν κινείται.

 

ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ

 

Η υπερμετρωπία είναι ένα διαθλαστικό σφάλμα του οφθαλμού, κατά το οποίο οι ακτίνες του φωτός μετά την διάθλασή τους δεν εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή αλλά μετά από αυτόν. Η υπερμετρωπία μπορεί να οφείλεται σε μικρό προσθιοπίσθιο μήκος του οφθαλμού, σε μικρή διαθλαστική δύναμη του οπτικού του συστήματος ή σε συνδυασμό των παραπάνω.

Επειδή ο μικρός προσθιοπίσθιος άξονας του ματιού είναι φυσιολογικός στην νεογνική και παιδική ηλικία και αυξάνεται με την ανάπτυξη του σώματος ή υπερμετρωπία στα πρώτα χρόνια της ζωής θεωρείται φυσιολογικό φαινόμενο. Μεταξύ της ηλικίας 5-8 ετών συνήθως μένει στάσιμη και μετά την ηλικία των 8 ετών συνήθως μειώνεται βραδέως .

Σε παιδιά με μικρή υπερμετρωπία και εφόσον δεν έχουν υποκειμενικά ενοχλήματα και δεν εμφανίζουν στραβισμό δεν απαιτείται η χορήγηση γυαλιών.

Τα άτομα με υπερμετρωπία κουράζονται εύκολα στην κοντινή εργασία και παραπονιούνται για κεφαλαλγία και παροδική θόλωση της όρασης. Τα παιδιά  με υπερμετρωπία είναι δυνατόν να εμφανίζουν παροδική σύγκλιση των ματιών (διαλείποντα συγκλίνοντα προσαρμοστικό στραβισμό).

 

Διόρθωση της υπερμετρωπίας

Η διόρθωση της υπερμετρωπίας γίνεται με γυαλιά όπως και στις άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες του οφθαλμού, με φακούς επαφής ή Laser.

 

ΠΡΕΣΒΥΩΠΙΑ

 

Ο φακός των νέων ατόμων είναι ελαστικός και εύπλαστος και εύκολα μεταβάλλει το σχήμα του κατά την σύσπαση του ακτινωτού μυός. Κατά τη διάρκεια όμως της ζωής η ουσία του φακού σκληρύνεται προοδευτικά και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μια δυσχέρεια στην μεταβολή του σχήματος του. Οι μεταβολές αυτές του φακού έχουν επίπτωση στο εύρος της προσαρμογής,  που προοδευτικά μειώνεται καθώς το άτομο μεγαλώνει. Ωστόσο  παρόλο ότι η μείωση του εύρους της προσαρμογής, αρχίζει από τα πρώτα χρόνια της ζωής, οι επιπτώσεις φαίνονται αργότερα και συνήθως μετά την ηλικία των 45 ετών.

Μετά την ηλικία αυτή, το εύρος της προσαρμογής έχει τόσο μειωθεί, που αρχίζει να δημιουργεί προβλήματα  στην κοντινή όραση.

Βασικό σύμπτωμα της πρεσβυωπίας είναι η μειωμένη όραση για κοντά. Το άτομο δυσκολεύεται να διαβάσει και κουράζεται μετά από σύντομο διάστημα κοντινής εργασίας. Στην αρχή των συμπτωμάτων, το άτομο με πρεσβυωπία ανακουφίζεται από τα ενοχλήματα,  απομακρύνοντας από τα μάτια του το αντικείμενο που θέλει να δει καθαρά ή το έντυπο που θέλει να διαβάσει. Με την πάροδο όμως των χρόνων η προοδευτική μείωση της ικανότητας για προσαρμογή κάνει την ανάγνωση όλο και πιο δύσκολη και τελικά πρακτικά αδύνατη. Τα συμπτώματα της πρεσβυωπίας εμφανίζονται νωρίτερα στον υπερμέτρωπα και αργότερα στον μύωπα.

 

Διόρθωση της πρεσβυωπίας

Η διόρθωση της πρεσβυωπίας γίνεται με γυαλιά που πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για κοντά, φακούς επαφής,  ή Laser.